سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) همگام با یونسکو، بانک جهانی، تسهیلات جهانی محیط زیست (جف) و انجمن بین‌المللی متخصصان آب‌های زیرزمینی خواستار اقدام جامعه جهانی برای مدیریت کاهش و تخریب فزآینده منابع محدود آب‌های زیرزمینی شد.
به گزارش از دفتر نمایندگی فائو در جمهوری اسلامی ایران، پنج سازمان مذکور مجموعه‌ای از اصول و ضوابط را با عنوان «چشم‌انداز سال ۲۰۳۰ و چارچوب جهانی برای اقدام» پیشنهاد داده‌اند که امکان مدیریت بهتر منابع آب زیرزمینی را برای دولت‌ها فراهم می‌آورد.
بنا بر بررسی‌های فائو، شدت برداشت از منابع آب زیرزمینی در قسمت‌های وسیعی از چین، هندوستان، پاکستان، بنگلادش، ایران، ایالات متحده آمریکا، مکزیک و اروپا در بالا‌ترین میزان قرار دارد. چنین فرایندی می‌تواند منجر به از دست رفتن منابع آب شیرین در زمانی که ذخیره آب زیرزمینی برای تامین امنیت آبی و سازش با تغییرات اقلیم بسیار حیاتی است، شود.
گمانه‌زنی‌های فائو نشان می‌دهد که طی ۴۰ سال گذشته سرانه دسترسی به آب شیرین در منطقه خاور نزدیک به میزان دو سوم کاهش یافته و این روند نزولی احتمالاً تا سال ۲۰۵۰ به میزان ۵۰ درصد دیگر ادامه خواهد داشت.
ایران نیز همچون سایر کشورهای منطقه، بیش از ۹۰ درصد منابع آب خود را در بخش کشاورزی مصرف می‌کند و بیش از ۵۵ درصد اراضی زیر کشت در این کشور با آب زیرزمینی آبیاری می‌شوند.
مجموعه ضوابط یاد شده که طی برگزاری هفتمین نشست «مجمع جهانی آب» در کره جنوبی در هفته گذشته اعلام شد، بیانگر فراخوان آشکار برای اقدام جمعی و مسئولانه دولت‌ها و جامعه جهانی با هدف اطمینان از استفاده پایدار آب‌های زیرزمینی محسوب می‌شود.
برای مدت طولانی تصدی آب‌های زیرزمینی در حوزه سیاست‌گذاری مورد توجه قرار نگرفته بود که منجر به تخریب و کاهش این منابع شده است.
به گزارش فائو، برداشت جهانی از آب‌های زیرزمینی طی نیم قرن گذشته سه برابر افزایش یافته و بیش از یک‌چهارم برداشت‌های کنونی به شیوه غیرپایدار انجام می‌پذیرد. این در حالی است که آلودگی گسترده آب‌های زیرزمینی، زندگی بشر و محیط زیست را با تهدید جدی روبه‌رو کرده است.
بسیاری از سفره‌های آب زیرزمینی شهری در جهان به‌دلیل سیستم تخلیه فاضلاب آلوده شده‌اند، و سفره‌های آب زیرمینی ساحلی نیز در معرض نفوذ آب‌های شور قرار گرفته‌اند. همچنین آلاینده‌های صنعتی، آفت‌کش‌ها، و کودهای شیمیایی نیز به این مخازن آب راه پیدا کرده‌اند.
میزان توزیع آب‌های زیرزمینی تجدیدپذیر در مناطق مختلف یکسان نیست، برخی از مناطق به خصوص نواحی کم بارش، بیش از سایر مناطق در معرض خطر قرار گرفته‌اند.
آب‌های زیرزمینی نقش انکارناپذیری را در کاهش فقر و ایجاد رفاه عمومی ایفا می‌کنند. بیش از یک‌سوم از آب‌های شهری و صنعتی و همچنین به بیش از ۴۰ درصد از آب مصرفی در بخش کشاورزی جهان از آب‌های زیرزمینی تأمین می‌شود.
آب زیرزمینی پتانسیل لازم برای فراهم کردن آب شرب لازم برای میلیون‌ها نفر جمعیت شهری و روستایی فقیر را دارد. بسیاری از کشاورزان و خانواده‌هایشان به منظور آبیاری محصولات کشاورزی و تأمین معیشت خود به این نوع آب وابسته‌اند.
در همین راستا سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) به‌عنوان آژانس تخصصی سازمان ملل در حوزه مدیریت منابع طبیعی اعلام آمادگی می‌کند تا دوشادوش دولت جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با این اولویت مهم گام برداشته و کشور را برای تولید بیشتر محصولات غذایی در عین مصرف آب کمتر و مقاوم سازی در برابر خشکسالی و با به‌کارگیری فناوری‌های پاک در حوزه آب که حفاظت از محیط زیست را به دنبال دارد، یاری کند.
منبع: ایانا