رییس شورای ملی زیتون ایران با یادآوری اینکه حدود 15سال پیش فکر مطلوبی تحت عنوان طرح طوبی برای تهیه بخشی از نیاز روغن کشور از میوه زیتون بوجود آمد، ادامه داد: در آن زمان همکاری برای اجرای این طرح در وزارت جهاد سازندگی و وزارت کشاورزی وقت قبل از ادغام و اساس طرح بسیار مطلوب بود ولی در اجرا مشکلاتی پیش آمد که در حال حاضر آن بازدهی که این طرح باید داشته باشد را ندارد.
سیداحمد بلندنظر با اشاره به اینکه متاسفانه بعد از گذشت سی سال بخش اعظم روغن مصرفی کشورمان از خارج وارد میشود، افزود: تلاشهای بسیاری شده برای اینکه قسمتی از این نیاز را در داخل کشور تهیه کنیم اما به دلایل متعددی تاکنون این توفیق حاصل نشده است و در حال حاضر حدود 90 درصد مواد اولیه روغن از خارج وارد کشورمان میشود.
وی علت اصلی توفیق نیافتن طرح طوبی را سبقت غیر مجاز اجرا از تحقیقات دانست و گفت: ما باید در استانهایی که از لحاظ مکانیابی برای کشت زیتون مناسب تشخیص داده شده بودند باغهای سازگاری احداث میکردیم و تنها به کمیت و میزان میوه آنها اکتفا نمیکردیم اگرچه به همین موضوع نیزعمل نشده است.
رییس شورای ملی زیتون ایران تاکید کرد: باید ارقامی که کمیت و تولید خوبی دارند را حداقل دو سال، حداکثر سه یا چهار سال آنالیز کرده و در مجموع ارقامی که کمیت و کیفیت قابل قبول داشتند را انتخاب و به باغداران معرفی میشدند و از همان ارقام در همان استان تکثیر و تحویل باغداران داده می شد تا برای کشت از آنها استفاده کنند ولی متاسفانه این اتفاق نیافتد.
بلندنظر افزود: متاسفانه در این سالها بهطور مثال ارقامی که در رودبار به شکل مناسبی بار میدادند را به خوزستان و فارس نیز برده و کشت کردند که متاسفانه اکنون بعد از شش سال این ارقام در آنجا بار نمیدهند چراکه ما تنوع بسیاری در ارقام زیتون و البته اقلیمهای بسیار مختلف و متعددی داریم که به دلایل علمی این ارقام در هر منطقهای بار نمیدهند.
وی افزود: نیاز سرمایی ارقامی که در رودبار بار میدهند تامین میشود ولی در خوزستان آن نیاز سرمایی تامین نمیشود و گل انگیزگی برای این ارقام ایجاد نمیشود و در نهایت گلدهی و میوهدهی ندارند و متاسفانه در حال حاضر عملکرد این باغات بسیار پایین است و همان طور که مسوولان وزارت جهاد کشاورزی اعلام کردهاند سال گذشته عملکرد در این باغات حدود دو تن در هکتار بوده و این در شرایطی است که با حداقل هزینههای داشت برای باغات زیتون با توجه به سرمایهگذاریهایی که انجام شده باید عملکرد این باغات سه تن در هکتار باشد که این نشان از متضرر شدن باغداران زیتون دارد و هرچه میگذرد ضرر آنها بیشتر میشود.
رییس شورای ملی زیتون ایران با تاکید براینکه باید برای اصلاح این باغات فکری کرد و راهی را که نرفتهایم باید از نو برویم، ادامه داد: باید باغات سازگاری و پس از آن باغات پایلوت احداث شود تا باغداران به دلیل این نقیصهای که وجود داشته و احیانا حالت یاسی که در آنها بوجود آمده است، باغات پایلوت را در منطقه خود را دیده و متوجه شوند که این باغات به چه شکل مطلوبی بار میدهند و درآمد بالایی دارند و در نهایت تشویق شوند و از همانها نهال تهیه شود که در این صورت ما دیگر مشکل قرنطینه را نیز نخواهیم داشت.
وی با تاکید برمطلوب بودن طرح طوبی گفت: این طرح برای تامین بخشی از روغن سالم برای کشور بود ولی متاسفانه در اجرا توفیقی نداشت و در حال حاضر یکی از مشکلات بزرگ باغداران زیتون نداشتن باردهی اقتصادی باغاتشان است که باید فکری برای آن کرد.
بلندنظر درباره اینکه چند درصد باغات زیتون به این وضعیت گرفتار شدهاند، اظهار کرد: در گردهمایی شورای زیتون، طارم به عنوان بهترین منطقه تولید زیتون بسیاری از باغداران اعتراض داشتند و در استان فارس نیز دستگاههای اجرایی پذیرفتهاند که در 60 درصد باغات زیتون ناموفق هستند ولی باغداران اعتقاد دارند این رقم تا 90 درصد است.
وی افزود: بعد از 15 سال از اجرای این طرح میزان محصولی که تولید شده عدد 40 تا 50 هزار تن است که اگر این رقم را نسبت به سرمایهگذاری انجام شده چه از طریق بودجههای سنواتی و چه از طریق بخش خصوصی بخواهیم برآورد کنیم حداکثر 10 درصد سرمایهگذاریهای انجام شده نیز نخواهد شد و با توجه به بهره بانکی 16 درصد مشخص است که باغداران چه ضرری میکنند.