بیمه تنها راه کاهش آسیب پذیری کشاورزان در حوادث طبیعی
برف سنگین سال گذشته در غرب مازندران خسارات سنگینی به کشاورزان بویژه باغداران وارد کرد که هنوز هم آثار و تبعات آن بر دوش این قشر زحمت کش سنگینی میکند.
گرچه بارش چنین برف سنگینی در این منطقه سابقه نداشت اما عقل سلیم حکم میکند که برای مواجهه با هر بحرانی پیش بینیهای لازم را داشته باشیم و لااقل این تجربه مورد توجه همه تصمیم گیران بخش کشاورزی و بویژه کشاورزان قرار گیرد.
رییس سازمان جهادکشاورزی استان مازندران میزان خسارات ناشی از بارش برف در سال گذشته در غرب مازندران را بیش از هشت هزار میلیارد برآورد کرده و میگوید: این میزان خسارات به بخش کشاورزی، دام و طیور، شیلات، باغ و گل و گیاه خسارت زده که بخشی از این خسارتها مربوط به محصولات بوده است.
علاوه بر این خسارت، کشاورزانی که تسهیلات بانکی دریافت کردهاند، به دلیل کاهش درآمد ناشی از خسارت وارده نتوانستهاند اقساط وامهای خود به بانک پرداخت کنند و به همین منظور دولت معوقات آنها را به مدت سه سال استمهال کرده است.
با توجه به محدودیتهای دولت در تامین منابع ملبی، جبران اینگونه خسارتهای سنگین برای دولت نیز مشکل است به نحوی که به نظر میرسد جبران کامل خسارات برای دولت نیز ممکن نباشد.
از این رو یکی از راههای کاهش آسیبهای ناشی از حوادث طبیعی در بخش کشاورزی، انجام اقداماتی است که بر اساس پیش بینیهای صورت گرفته درباره احتمال وقوع بحران صورت میگیرد.
در این زمینه میتوان به اقداماتی نظیر بستن شاخههای درختان و جلوگیری از شکستن آنها هنگام وزش باد شدید و یا پرکردن پای ریشههای درختان با کاه و کلش برای جلوگیری از سرما زدگی اشاره کرد.
بجز اینگونه اقدامات محدود در حوزه پیشگیری از آسیب دیدن درختان و محصولات باغی، کار عمده دیگری قابل انجام نیست و نتایج آن نیز چندان چشمگیر نیست؛ در چنین شرایطی باید به نحوی برنامه ریزی کرد که حتی در صورت ورود خسارات ناشی از حوادث غیرمترقبه، کشاورزان بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند.
هادی پادام رییس اداره جهادکشاورزی شهرستان رامسر در این باره میگوید: برف سال گذشته، اهالی منطقه غرب مازندران را غافلگیر کرد زیرا در حوزه پیشگیری از آسیب دیدن محصولات از سرما و برف نمیتوانستیم اقدام چندانی انجام دهیم.
وی تصریح کرد: مرکبات باید قبل از آذر ماه برداشت میشد اما باغداران این اقدام را انجام نداده بودند و همین باعث شد که محصولات آنان و درختان مرکباتشان آسیب جدی ببیند.
گرچه دولت اعتبارات خوبی را برای جبران خسارات در قالب اصلاح باغات در اختیار قرار داده و بین کشاورزان آسیب دیده توزیع میشود اما به هرحال محصولات آنها در سال گذشته از بین رفته و باعث کاهش درآمدشان شده است.
پادام تصریح کرد: کشاورزان از قبل هم اقساطی به بانکها داشتهاند که به دلیل زیان دیدن قادر به پرداخت آنها نیز نشدند که دولت از بانکها خواسته که به کشاورزان برای پرداخت اقساط معوقه مهلت دهند.
با این اوصاف به نظر میرسد بیمه محصولات کشاورزی و باغی اصلیترین و به تعبیری تنهاترین راه برای کاهش آسیبها به کشاورزان هنگام بروز بحران است که در شرایط کنونی جایگاه مناسبی در کشاورزی ایران ندارد.
برخی کارشناسان رغبت پایین کشاورزان برای بیمه محصولات خود را قیمتهای بالا بیمه محصولات کشاورزی و تخلف برخی از بیمهها در عمل به تعهدات میدانند که در مجموع سبب شده این صنعت جایگاه بایستهای در بین کشاورزان نداشته باشد.
ارایه نشدن آگاهیهای لازم درباره ضرورت استفاده از بیمه در کشاورزی و باغداری به کشاورزان نیز عامل دیگری است که بیتفاوتی آنها را نسبت به صنعت بیمه در پی داشته است.
تجربیات سایر کشورها در حوزه صنعت بیمه نشان میدهد که این کشورها در زمان بروز بحرانهای طبیعی با تکیه بر صنعت بیمه، آثار و تبعات و زیانهای ناشی از این بحران را به حداقل کاهش میدهند.
ربیع فلاح جلودار استاندار مازندران نیز بیمه محصولات کشاورزی را امری ضروری دانسته و تاکید کرده است که باید در زمینه بیمه محصولات فرهنگسازی و برنامه ریزی شود.
وی با بیان اینکه بحران برف سال گذشته برای مدیریت استان آموزنده بود، گفت: باید برای مواجهه چنین حوادثی آمادگی داشته باشیم و زیرساختهای مورد نیاز را فراهم کنیم.
فلاح با اشاره به خسارات وارده ناشی از سرما به کشاورزان و دامداران منطقه افزود: بیمه محصولات زراعی و دامی باید به یک فرهنگ در میان مردم تبدیل شود چرا که در غیر این صورت برای دولت امکان جبران خسارت وجود نخواهد داشت.
رییس اداره جهادکشاورزی رامسر گرچه معتقد است که باید بخش کشاورزی و باغداری در کشور تقویت شده و مورد حمایت جدی قرار گیرد و محصولات کشاورزان بازار مناسب خود را داشته باشد، اما تاکید دارد که به هرحال حوادث طبیعی نظیر برف و سرما رخ میدهد که باید با اتکا به بیمه محصولات، آثار آن را کاهش داد.
وی تاکید کرد: باید در این خصوص کارهای ریشهای صورت گیرد و این پذیرفتنی نیست که هر بار که به کشاورزان خسارتی وارد شد دولت آنها را جبران کند، وام در اختیار آنها قرار دهد و هنگامی که نتوانستند اقساط خود را پرداخت کنند به آنان مهلت داده شود.
به منظور فرهنگ سازی درباره مزایای بیمه محصولات کشاورزی، باغی و دامی بین دست اندرکاران بخش کشاورزی نیازمند مساعدت دولت و دیگر نهادهای اثرگذار در حوزه فرهنگ هستیم.
هرچند با توجه به تصویب قانون بیمه محصولات کشاورزی، زیرساختهای قانونی لازم برای حرکت در این مسیر فراهم شده اما در صورت نیاز به وضع قوانین جدید، مجلس شورای اسلامی نیز میتواند برای نهادینه شدن استفاده از بیمه در بخش کشاورزی، فعالان این عرصه را یاری کند.
منبع: ایرنا